Czterdzieści dwa miliony testów wykonanych w 2021 roku w Polsce przez użytkowników platformy SpeedTest.pl wskazuje, że był to rok dużych zmian prędkości Internetu. Zarówno w przypadku Internetu domowego jak i mobilnego średnia prędkość pobierania (download) wzrosła aż o 42% w stosunku do 2020 r. Poprzedni rok był także początkiem wzrostu popularności nowych technologii – Wi-Fi 6 i 5G, które zdecydują o zwiększeniu prędkości w następnych latach.
To nie koniec dobrych wiadomości – przyspieszyło także średnie wysyłanie danych (upload) zarówno w przypadku Internetu domowego (o 30% do 33 Mb/s), jak i mobilnego o 21% (do 10 Mb/s). W 2021 r. spadła również średnia wartość opóźnienia (ping) o ok. 10% w obu kategoriach (odpowiednio do 23 i 34 ms).
Dane źródłowe za rok 2021 pochodzą z platformy SpeedTest.pl składającej się z:
Co wpływało na parametry dostępu do Internetu w 2021 roku?
Z kilku niżej wymienionych czynników wspierających tak znaczące przyspieszenie w 2021 roku, trzy pierwsze w ocenie redakcji SpeedTest.pl miały kluczowe znaczenie, a kolejne są sygnalizacją procesów, które w następnych latach zdynamizują rynek dostępu do Internetu:
- pandemia COVID-19 i przyspieszenie inwestycji,
- coraz większy udział łączy światłowodowych FTTH,
- migracja ofert klienckich do wyższych prędkości,
- popularyzacja standardu Wi-Fi 6,
- rozwój technologii 5G – w oczekiwaniu na aukcję częstotliwości,
- wejście operatorów mobilnych na rynek Internetu stacjonarnego.
Wpływ COVID-19 na przyspieszenie inwestycji
W 2020 r. branża telekomunikacyjna zmagała się z potężnym ruchem wywołanym restrykcjami „covidowymi”, które wymusiły na uczniach, studentach i osobach pracujących zdalnie korzystanie z domowych łączy internetowych. W wielu miejscach Polski jakość transmisji danych okazała się niezadowalająca dla obsługi zdalnej nauki i pracy, o czym pisaliśmy wielokrotnie:
- Koronawirus i jego wpływ na prędkość Internetu,
- Wpływ koronawirusa na marcowy ranking SpeedTest.pl,
- Prędkość Internetu mobilnego w Polsce wraca do stanu sprzed epidemii
i co zostało przedstawione w tegorocznym raporcie Polskiego Instytutu Ekonomicznego, bazującego na danych z aplikacji pomiarowych SpeedTest.pl:
Nierównomierna jakość dostępu do Internetu w Polsce w dobie pandemii COVID-19.
Trzecia, wiosenna fala z 2021 roku, nie miała już dużego wpływu na jakość łączy internetowych. Operatorzy – szczególnie mobilni – “zmotywowani” wpływem pierwszej fali COVID-19, w trakcie której odnotowano nagły wzrost ruchu o 30-40%, zrealizowali w 2020 r. wiele inwestycji poprawiających pojemność sieci. Dzięki m.in. refarmingowi pasma 2100 MHz, wzrostowi liczby instalacji Carrier Aggregation czy też kontynuacji rolloutu 5G, średnie prędkości od 2020 r. rosły bardziej dynamicznie niż w poprzednich latach. W mniejszym stopniu wpływ pandemii dotyczył Internetu domowego.
O tym, że inwestycje miały szeroki rozmach i objęły większość powierzchni Polski świadczy prezentowana na poniższych mapach zmiana średnich wyników pobierania dla operatorów mobilnych za 2020 i 2021 rok.
Coraz większa penetracja Internetu światłowodowego FTTH
Ta najbardziej pożądana i najlepiej oceniana przez polskich internautów metoda dostępu do Internetu (według badań SpeedTest.pl NPS) jest coraz bardziej popularna i prawdopodobnie już wkrótce stanie się wiodącym rodzajem dostępu do Internetu domowego w Polsce. Wyróżnia się ona zarówno najwyższą średnią prędkością pobierania danych na poziomie 188 Mb/s w 2021 roku (ponad dwukrotnie wyższą od średniej prędkości Internetu domowego), jak i zdecydowanie najniższym pingiem na poziomie 10 ms (dwukrotnie niższym od średniej dla Internetu domowego).
Wraz ze zwiększaniem liczby użytkowników rośnie również pokrycie powierzchniowe. Według danych SpeedTest.pl liczba gmin, w których odnotowano testy FTTH w 2021 r. wzrosła w porównaniu z 2020 rokiem o blisko 35%. Poniższa mapa przedstawia obecność testów w technologii FTTH w 2020 i 2021 roku.
Tak dynamiczna zmiana pokryciowa wskazuje, że poza inwestycjami operatorów, coraz więcej przyłączeń dokonywanych jest w ramach POPC, choć w tym przypadku odsetek łączy używanych w stosunku do wybudowanych jest jeszcze wciąż niski i wymaga zachęt ze strony operatorów, a być może i państwa. Dynamika wzrostu dostępności sieci FTTH może jeszcze wzrosnąć dzięki decyzji UKE z początku 2021 r., która określiła zasady i warunki korzystania ze słupów energetycznych przy budowie infrastruktury telekomunikacyjnej. Dzięki temu budowa nowych sieci światłowodowych będzie zarówno tańsza, jak i szybsza.
Migracja ofert klienckich do wyższych prędkości
To mało spektakularny, jednak fundamentalny proces, który równolegle z rozwojem technologicznym „pcha polski Internet do góry”. Co roku kończy się znaczny procent umów na dostęp do Internetu, zawieranych zwykle na 2 lata. Jest to wyjątkowa okazja do przedłużenia kontraktów na kolejny okres, zazwyczaj z nowym routerem i wyższą opcją prędkości. Bardzo często operatorzy kuszą klientów szybszym Internetem w takiej samej (a czasami nawet i niższej) cenie, licząc na ich większe zadowolenie i lojalność. To klasyczna metoda ochrony własnej bazy klienckiej przed migracją do konkurencji.
Wi-Fi 6 – krok do jeszcze szybszego Internetu
Kluczową dźwignią do poprawy jakości Internetu poza siecią dostępową, jest nowoczesność dostarczanego routera, gdyż zdecydowana większość użytkowników korzysta z Internetu w domu poprzez Wi-Fi. Operatorzy dbają głównie o sieć dostępową, oszczędzając na sprzęcie abonenckim, co jest pewną niekonsekwencją, związaną najczęściej ze sprzecznością celów między działami technicznymi a marketingowo-sprzedażowymi.
Różnice między standardami Wi-Fi są ogromne – najbardziej popularne Wi-Fi 2,4 GHz (ponad 65% testów) daje średnią prędkość pobierania w Internecie domowym na poziomie 23 Mb/s, a w dostępach FTTH – ledwie 37 Mb/s, gdy tymczasem Wi-Fi 6 zapewnia odpowiednio 366 i 512 Mb/s, czyli nawet 15 razy szybciej! W chwili obecnej w Polsce odsetek testów wykonanych przez użytkowników tego standardu jest jeszcze bardzo niski i wynosi <1%, a liderem w oferowaniu sprzętu z Wi-Fi 6 jest bezsprzecznie Orange.
Poniższa mapa przedstawia rozmieszczenie testów w technologii Wi-Fi 6 w Polsce:
5G – w oczekiwaniu na aukcję
Z powodu odwołania aukcji, nowa technologia w sieciach trzech operatorów została uruchomiona na częstotliwościach wykorzystywanych do transmisji 4G LTE. Niestety, są to pasma mocno już obciążone obecnym ruchem. Plus jako jedyny uruchomił sieć piątej generacji na paśmie dedykowanym, dzięki temu 5G tego operatora ma istotnie lepsze osiągi od pozostałej trójki, o czym pisaliśmy w artykule:
W I półroczu 2021 r. Internet w Polsce przyspieszył o ok. 20% – ranking SpeedTest.pl
Rozstrzygnięcie przetargu w tym roku powinno wreszcie zdynamizować ten segment. Poniższa mapa przedstawia rozmieszczenie testów w technologii 5G w Polsce:
Wejście operatorów mobilnych na rynek Internetu stacjonarnego
Rok 2021 to także znaczące wejście operatorów mobilnych w rynek Internetu „kablowego”. Play i T-Mobile w ostatnim czasie mocno zintensyfikowały działania sprzedażowe. Obecność na tym rynku dodatkowych 3 silnych marek (poza Orange, który od dawna jest liderem na rynku stacjonarnego dostępu do Internetu) jeszcze bardziej przyspieszy migracje klientów lokalnych sieci WLAN oraz mobilnych do sieci kablowych. Kierunek, w którym zmierza rynek został wytyczony przez przejęcie UPC przez Play, o którym pisaliśmy w artykule:
Po wakacjach Internet przyspiesza – ranking SpeedTest.pl za wrzesień 2021
Ranking 2021
W ramach podsumowania roku 2021 przygotowane zostały 4 rankingi – Internetu domowego, światłowodowego (FTTH), mobilnego oraz po raz pierwszy ranking 5G, będący częścią rankingu mobilnego. O kwalifikacji danego ISP do rankingu decyduje minimum 0,5% udziału w całkowitej liczbie testów w danej kategorii, a o miejscu w rankingu średni wynik dla prędkości pobierania danych (download) za cały 2021 rok.
Ranking Internetu domowego
Ranking Internetu domowego oparty jest na testach wykonywanych w aplikacji webowej, aplikacji dla Windows oraz na testach Wi-Fi w mobilnych aplikacjach dla Android i w mobilnej aplikacji dla iOS. To najpopularniejsze metody pomiarów w 2021 roku – wykonano w ten sposób 37,4 mln testów.
INEA kolejny rok z rzędu została zwycięzcą rankingu ze średnią prędkością pobierania danych na poziomie 170,7 Mb/s. Wyprzedziła zaledwie o ok. 1,7 Mb/s UPC, który z wynikiem 169 Mb/s jest jednocześnie najszybszą spośród sieci ogólnopolskich. Podium zamyka T-Mobile z downloadem na poziomie 156 Mb/s. Wyniki T-Mobile (parametry prędkościowe i rosnąca liczba testów) są przykładem silnego wejścia na rynek stacjonarny przez operatora mobilnego. Tuż za podium plasuje się Vectra z wynikiem 141,5 Mb/s.
Statystyki prędkości pobierania danych dla 4 najszybszych operatorów w 2021 roku przedstawia poniższy wykres.
Najwyższą prędkość wysyłania danych również osiągnęła INEA (ok. 164 Mb/s). Prędkość ta jest bezkonkurencyjna, gdyż kolejny na podium T-Mobile (Stacjonarny) jest ponad dwukrotnie wolniejszy (59 Mb/s). Wynik INEA ma związek z dużym udziałem klientów korzystających z symetrycznych łączy światłowodowych. Podium zamyka Orange z wynikiem blisko 39 Mb/s.
Kolejność operatorów dla opóźnień (ping) jest nieco inna. Prym wiedzie INEA (10 ms), następnie Toya (13 ms) i T-Mobile Stacjonarny (17 ms). Wybór dostawcy, którego sieć zapewnia niskie opóźnienia przy przesyłaniu danych jest istotny zarówno dla osób, które w związku z przejściem na pracę i naukę zdalną często korzystają z wideokonferencji, jak i graczy, którzy oprócz standardowej rozgrywki multiplayer zainteresowali się dostępnymi usługami cloud gamingu, czyli tzw. grania w chmurze.
Największymi przyrostami prędkości pobierania (powyżej 50%) względem 2020 roku mogą pochwalić się kolejno: Multimedia (+57%, do 104,6 Mb/s), Netia (+55%, do 92,1 Mb/s), Exatel (+54%, do 72,6 Mb/s) i Orange (+53%, do 108,8 Mb/s), a w przypadku prędkości wysyłania – Multimedia (+55% do 21,8 Mb/s), Netia (+53%, do 34,9 Mb/s) oraz Orange (+50%, do 38,8 Mb/s). Opóźnienie najbardziej zredukował Exatel (-19% do 17 ms), a następnie Orange (-15% do 23 ms) i Netia (-12% do 21 ms).
Ranking Internetu światłowodowego FTTH
Częścią rankingu Internetu domowego jest ranking dostawców światłowodu FTTH, który po raz pierwszy opublikowany został w sierpniu 2020 na zasadzie dobrowolnych zgłoszeń operatorów. Wydzielenie rankingu związane było z rosnącą popularnością i wysoką jakością tej technologii. Ranking światłowodowy za 2021 rok powstał na podstawie blisko 4,9 mln testów w sieciach FTTH.
Pierwsze miejsce w rankingu światłowodowym zajął Orange, którego klienci FTTH pobierali dane ze średnią prędkością 199,3 Mb/s. To również operator, który odnotował największy przyrost prędkości w tej kategorii (+23%). Kolejne miejsca należą do INEI (195,5 Mb/s) oraz Netii (195,3 Mb/s).
Generalnie wyniki w czołowej trójce ISP są bardzo zbliżone do siebie, łącznie z bardzo niskim opóźnieniem na poziomie 9-12 ms. Jedyną znaczną różnicą jest blisko trzykrotnie wyższy upload w INEI w stosunku do pozostałych operatorów – wyższy nawet niż download.
Ranking Internetu mobilnego
Ranking mobilny bazuje na blisko 3 mln pomiarów w sieciach 3G, 4G LTE i 5G, wykonanych w aplikacjach dla Android i w aplikacji dla iOS. Jak wspomniano na początku raportu, pomimo pandemii i związanego z tym wzrostu ruchu, w całej kategorii widoczny jest przyrost prędkości pobierania i wysyłania danych oraz zmniejszenie opóźnień.
Rok 2021 nie przyniósł zmian w pozycjach poszczególnych operatorów. Koszulkę lidera – dostawcy najszybszego Internetu mobilnego za 2021 rok po raz kolejny utrzymał T-Mobile ze średnią prędkością pobierania danych na poziomie 45 Mb/s. Kolejność miejsc pozostałych operatorów również nie zmieniła się w stosunku do 2020 r.
Na drugim miejscu znajduje się Orange, a kolejne pozycje zajmują Play i Plus. Poza wieloma innymi czynnikami takimi jak wielkość sieci czy liczba klientów, na pozycję Plus-a i Play-a bez wątpienia od kilku lat ma wpływ największy obsługiwany wolumen ruchu wśród sieci mobilnych w Polsce. W stosunku do 2020, największą poprawę parametrów łączy odnotowali Play i T-Mobile. Prędkość pobierania wzrosła u tych operatorów o 48%, prędkość wysyłania odpowiednio o 26% i 19%, a opóźnienia zostały zredukowane o 11-12%.
Ranking Internetu 5G
W połowie 2020 roku odnotowaliśmy pierwsze testy 5G w Polsce, a w ubiegłym roku w tej technologii wykonane zostało ok. 44 tys. testów ze średnią prędkością pobierania na poziomie 99 Mb/s, co stanowi 1,5% wszystkich pomiarów w kategorii mobilnej. Obserwowana dynamika wskazuje, że w 2022 tych testów będzie znacznie więcej. W związku z tym w bieżącym roku, co najmniej raz na kwartał będziemy publikować ranking 5G, oparty na testach przeprowadzonych w aplikacjach mobilnych.
Niekwestionowanym liderem za 2021 rok w kategorii 5G jest Plus, ze średnią prędkością pobierania 144,2 Mb/s, co daje wynik blisko 4-krotnie wyższy od średniej w kategorii mobilnej. Drugie miejsce zajmuje T-Mobile z wynikiem 88,1 Mb/s, a podium zamyka Orange (75,8 Mb/s).
Pomimo tego, że sieci 5G i 4G u Orange, T-Mobile i Play korzystają z tych samych częstotliwości, użytkownicy sieci piątej generacji pobierali dane 1,8 razy szybciej (75,2 Mb/s) niż klienci LTE (42,2 Mb/s). Pokazuje to, że pomimo braku dostępu do nowego pasma, już dziś warto zainteresować się wymianą posiadanego urządzenia i planu taryfowego na taki, który oferuje 5G. Inwestycja ta zaowocuje w 2022 roku, na kiedy to planowana jest aukcja częstotliwości.
Informacje dodatkowe
Zasady i warunki komercyjnego wykorzystania wyników powyższych rankingów w kontekście znaku towarowego SPEED TEST określa każdorazowo V-SPEED Sp. z o.o. Zgoda udzielana jest na okres maksymalnie jednego roku. Komercyjne wykorzystywanie wyników powyższego rankingu bez zgody V-SPEED Sp. z o.o. jest zabronione. Wyjątek stanowi cytowanie wyników w portalach informacyjnych i prasie.
Zasady obowiązujące podczas tworzenia rankingu:
- Nazwę operatora określamy na podstawie publicznego adresu IP użytkownika z informacji dostępnych w RIPE lub przekazanych od operatora.
- Przed wyznaczeniem średnich wartości w publikowanych rankingach i statystykach, agregujemy surowe wyniki dla operatora, użytkownika, lokalizacji i technologii połączenia w ustalonym czasie. Dzięki temu uśredniamy nadmiarowe wyniki pomiarów, wykonane przez pojedynczych użytkowników, które mogłyby wpłynąć na wyniki rankingów.
- Kształtowanie ruchu pomiarowego (prędkość transmisji danych) pomiędzy serwerami pomiarowymi a użytkownikiem aplikacji w ramach platformy pomiarowej SpeedTest.pl musi podlegać tym samym zasadom, co w przypadku pozostałych usług internetowych dla danego użytkownika. Dotyczy to zarówno dostawców usługi dostępu do Internetu, jak i dostawców serwerów pomiarowych.
